ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO)એ તાજેતરની સૌર વિસ્ફોટની ઘટનાને અવકાશમાં ત્રણ અલગ-અલગ સ્થળે કેપ્ચર કરી છે. સૂર્યે અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી અને સૌથી શક્તિશાળી સૌર તરંગ પૃથ્વી તરફ ફેંકી છે. તે X8.7 તીવ્રતાનો વિસ્ફોટ હતો. અડધી સદીમાં પ્રથમ વખત સૂર્યમાંથી આટલી મજબૂત સૌર તરંગો નીકળી છે. તે પણ તે જ જગ્યાએથી જ્યાં 11 મે અને 13 મે વચ્ચે બે બ્લાસ્ટ થયા હતા. ઈસરોના સૂર્યયાન એટલે કે આદિત્ય-એલ1 અવકાશયાને પણ આ સમયગાળા દરમિયાન સૂર્યમાંથી આવતા સૌર તરંગોને પકડ્યા હતા.
ISRO Captures the Signatures of the Recent Solar Eruptive Events from Earth, Sun-Earth L1 Point, and the Moonhttps://t.co/bZBCW9flT1 pic.twitter.com/SaqGu5LjOV
— ISRO (@isro) May 14, 2024
આદિત્ય-L1 એ 11 મેના રોજ X5.8 ની તીવ્રતાની તરંગ પકડી હતી. ઈસરોના જણાવ્યા અનુસાર, ભારત અને તેની આસપાસના વિસ્તારો સૌર વાવાઝોડાથી પ્રભાવિત થયા નથી. મોટાભાગની સમસ્યાઓ ઉપલા અમેરિકન અને પેસિફિક મહાસાગરોમાં હતી. એટલું જ નહીં ચંદ્રયાન-2એ પણ આ વાવાઝોડાને કબજે કરી લીધું હતું.
ઈસરોના આ અવલોકનને નાસા દ્વારા પણ સમર્થન આપવામાં આવ્યું છે. બીજી તરફ, NOAAના સ્પેસ વેધર પ્રિડિક્શન સેન્ટરે પણ 14 મે, 2024ના રોજ સૂર્યમાંથી નીકળતી ખતરનાક સૌર તરંગોનું અવલોકન કર્યું હતું. આવી લહેર છેલ્લી અડધી સદીમાં આવી ન હતી. આ કારણે પૃથ્વી પર રેડિયો બ્લેકઆઉટ થઈ શકે છે.
ચાર દિવસમાં ત્રણ મોટા ધડાકા
11 થી 14 મેની વચ્ચે, સૂર્યમાં ચાર મોટા વિસ્ફોટ થયા. મોટે ભાગે એ જ સ્થળ પરથી. જેના કારણે આ સપ્તાહના અંતે ભયંકર સૌર વાવાઝોડું આવ્યું. સૂર્ય હજુ પણ ફૂટી રહ્યો છે. 10 મે, 2024 ના રોજ, સૂર્યમાં એક સક્રિય સ્થળ દેખાયું. તેને AR3664 નામ આપવામાં આવ્યું હતું. ત્યારબાદ જોરદાર વિસ્ફોટ થયો. સૂર્યની એક લહેર ઝડપથી પૃથ્વી તરફ આવી. આ X5.8 વર્ગની સૌર તરંગ હતી.
આ તીવ્ર સૌર તરંગને કારણે, પૃથ્વીના સૂર્યની સામેના ભાગમાં ઉચ્ચ આવર્તન રેડિયો સિગ્નલો ખોવાઈ ગયા હતા. આ સમયે, સૂર્ય પર જ્યાં એક મોટો સનસ્પોટ રચાયો છે તે જગ્યા પૃથ્વીની પહોળાઈ કરતાં 17 ગણી વધારે છે. સૂર્યની તીવ્ર સૌર તરંગોને કારણે પૃથ્વીના ઉત્તર ધ્રુવ પ્રદેશનું વાતાવરણ સુપરચાર્જ થઈ ગયું. જેના કારણે સમગ્ર ઉત્તરી ગોળાર્ધમાં ઘણી જગ્યાએ ઉત્તરીય લાઇટ જોવા મળી હતી.
