આજે ભલે સ્માર્ટ ફોન અને ઈન્ટરનેટ દરેક ઘરમાં પોતાનું સ્થાન બનાવી ચુક્યું છે, તેમ છતાં આજના યુવાનોથી લઈને વડીલો મોટાભાગે સ્માર્ટ ફોનમાં જ વ્યસ્ત રહે છે, તેમ છતાં આ દેશમાં ચિત્ર એ છે કે દેશના મોટાભાગના ઘરોમાં ભારતમાં રહેતી મહિલાઓ ઈન્ટરનેટ અને સ્માર્ટ ફોનની પહોંચની બાબતમાં ઘણા પાછળ છે. ઓક્સફેમ ઈન્ડિયા, એક NGO દ્વારા હાથ ધરવામાં આવેલા એક અભ્યાસમાં બહાર આવ્યું છે કે ભારતમાં મહિલાઓ હજુ પણ ઈન્ટરનેટ વપરાશમાં ઘણી પાછળ છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતમાં માત્ર એક તૃતીયાંશ મહિલાઓ ઇન્ટરનેટ યુઝર છે. રવિવારે એનજીઓ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા ‘ઇન્ડિયા ઇનઇક્વાલિટી રિપોર્ટ 2022: ડિજિટલ ડિવાઇડ’ અનુસાર, ભારતીય મહિલાઓ પાસે મોબાઇલ ફોન રાખવાની શક્યતા 15 ટકા ઓછી છે અને પુરુષો કરતાં મોબાઇલ ઇન્ટરનેટ સેવાઓનો ઉપયોગ કરવાની શક્યતા 33 ટકા ઓછી છે.
અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે એશિયા-પેસિફિક ક્ષેત્રમાં ભારતે 40.4 ટકાના વિશાળ લિંગ તફાવત સાથે સૌથી ખરાબ પ્રદર્શન કર્યું છે. અહેવાલ ગ્રામીણ-શહેરી ડિજિટલ વિભાજન તરફ પણ નિર્દેશ કરે છે. અહેવાલ જણાવે છે કે વાર્ષિક 13 ટકાના નોંધપાત્ર (ડિજિટલ) વૃદ્ધિ દરની નોંધણી કરવા છતાં, શહેરી વસ્તીના 67 ટકાની સરખામણીએ માત્ર 31 ટકા ગ્રામીણ વસ્તી ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરે છે. રિપોર્ટમાં જાન્યુઆરી 2018 થી ડિસેમ્બર 2021 દરમિયાન કરવામાં આવેલા સેન્ટર ફોર મોનિટરિંગ ઈન્ડિયન ઈકોનોમી (CMIE)ના ઘરગથ્થુ સર્વેક્ષણના પ્રાથમિક ડેટાનું વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું છે.
ઈન્ટરનેટનો ઉપયોગ મહારાષ્ટ્રમાં સૌથી વધુ છે, બિહારમાં સૌથી ઓછો છે
દેશના તમામ રાજ્યોમાં સૌથી વધુ ઈન્ટરનેટ ઉપયોગ મહારાષ્ટ્રમાં છે, ત્યારબાદ ગોવા અને કેરળનો નંબર આવે છે, જ્યારે બિહારમાં સૌથી ઓછો, છત્તીસગઢ અને ઝારખંડનો ક્રમ આવે છે. NSS (2017-18) મુજબ, કોઈપણ અભ્યાસક્રમમાં નોંધાયેલા વિદ્યાર્થીઓમાંથી માત્ર નવ ટકા જ ઈન્ટરનેટ સાથેના કોમ્પ્યુટરની ઍક્સેસ ધરાવતા હતા અને નોંધાયેલા 25 ટકા વિદ્યાર્થીઓ પાસે કોઈપણ પ્રકારના ઉપકરણો દ્વારા ઈન્ટરનેટની ઍક્સેસ હતી.